Ekainak 5, Ingurumenaren Nazioarteko Eguna ZURIKERIA BERDEAK HIL EGITEN GAITU!

Ekainak 5, Ingurumenaren Nazioarteko Eguna, mugimendu ekologistaren aldarriak kalean entzunarazteko urteroko galdu ezinezko zita dugu. Larrialdi ekologikoaren gaineko kontzientzia gero eta hedatuago dago. Kontzientzia horri etekina atera eta jarduera ekozidak margo berdez estaltzen saiatzen direnak ere badira. Hori da greenwashing-a, zurikeria berdea.

Adibidez, %100 material birziklagarriekin eginiko salgaiak, lehengaiak ustiatuz eta zaborra besterik ez sortuz; “ekologiko” etiketadun elikagaiak, pestizidarik gabe, baina salmenta puntutik milaka kilometrotara ekoitziak; Safe the Planet edo gisako mezuekin merkaturatzen direnak; erregai fosiletan oinarritzen diren transnazionalen logo berdeak...

Instituzioetatik berdin. Europako Parlamentuak 2019ko azarora arte ez zuen larrialdi klimatikorik zegoenik aitortu. Gainera, benetako adierazpena baino, propaganda izan zen gehiago. Izan ere, EBren trantsizio politikak mito batean oinarrituta daude: ekonomiak hazten jarrai dezake energia kontsumoa eta ingurumen inpaktuak murrizten diren bitartean.

Zentzu berean, krisi garaiotan Eusko Jaurlaritzak eta Nafarroako Gobernuak zerbitzu publiko eta behar sozio-ekologikoak asetu eta trantsizio erreal bat burutu baino, AHTa, ubidearen handitzea, berriztagarria izango ez den hidrogenoaren korridorea, erraustegia, zentral eoliko onartezinak eta abar finantzatzeko Petronor, Iberdrola eta enparauentzat bideratu ditu europar funtsak, herritarrak zorpetu eta ama lurra kinka larrian jarriz.

Gipuzkoan klima larrialdia areagotzen duten arazo andana dugu eta borondate politiko eskas horiei heltzeko. Donostia eta landa eremuen arteko birziklapen desoreka onartezinak; turistifikazioa eta eremu babestuen artifizializazioa; erraustegia, metroa, eta orain surf-park eta birziklapen sarituaren zentzugabekeriak. Gipuzkoako basoen desagerpena, eta horrekin lotutako bioaniztasunaren galera, eukaliptoen erabilera, itsas-erreken kutsatzea, naturaren gehiegizko ustiapena, zabortegien mafia...

Finean, planeta mugatu batean aberastasun pilaketa mugagabearen kontraesan publikoa da zuriketa berdea. Gipuzkoako talde ekologistok nazioarteko egun honen ospakizunean agintari politiko, erakunde eta enpresen itxurakeria eta zuriketa berdea salatzen ditugu.

Kontzientzia ekologista eta mobilizazioa nahitaezkoak dira kapitalismo berdeari erantzun eta larrialdi klimatikoaren aurrean alternatibak gauzatzeko. Trantsizio ekologiko eta sozial baten aldeko norabidea argiztatu dezagun tokian tokitik mundu osora. Ez gaitzatela engaina! Zurikeria
berderik ez!

 

Sinatzaileak: Larreko Mahaia, Greenpeace, Eguzki, Errausketaren Aurkako Mugimendua, Gurasos, Fridays For Future, Extinction Rebelion, Satorralaia, Naturkon, Antikapitalistak Euskal Herria, Ekologistak Martxan Gipuzkoa, Landarlan Ingurumen Elkartea, ELA, LAB, Steilas

5 de junio, día internacional del medio ambiente ¡EL GREENWASHING NOS MATA!

El 5 de junio, Día Internacional del Medio Ambiente, es la cita anual ineludible para para llevar a la calle las reivindicaciones del movimiento ecologista. La conciencia sobre la emergencia ecológica está cada vez más extendida. También hay quien se beneficia de esta conciencia y trata de tapar las actividades ecocidas con tinte verde. Ese es el greenwashing, o blanqueo verde.

Por ejemplo, mercancías con materiales 100 % reciclables, producidas explotando materias primas y que crean sólo más basura; alimentos con etiqueta "ecológica", sin pesticidas, pero producidos a miles de kilómetros del punto de venta; los que se comercializan con mensajes como Save the Planet o similares; logos verdes de transnacionales...

Lo mismo desde las instituciones. El Parlamento Europeo no reconoció la existencia de emergencia climática hasta noviembre de 2019. Además, más que una manifestación vinculante, fue propaganda. De hecho, las políticas de transición de la UE continuan sustentandose en el mismo mito: el crecimiento de la economía es posible mientras se reduce el consumo energético y los impactos ambientales.

El Gobierno Vasco y el de Navarra siguen la misma línea, en vez de que garantizar los servicios públicos y satisfacer las necesidades socio-ecológicas, pudiendo caminar así, hacia una transición real, ha destinado los fondos europeos a Petronor, Iberdrola y compañía para financiar el TAV, la ampliación del canal, el corredor del hidrógeno no renovable, la incineradora, las centrales eólicas inaceptables, etc., endeudando a la población y poniendo en grave aprieto a la tierra.

En Gipuzkoa tenemos una amplia problemática en torno a la emergencia climática y escasa voluntad política para abordarlas: desequilibrios en el reciclaje entre Donostia y las zonas rurales; la turistificación y la artificialización de las zonas protegidas; la incineradora, el metro, y ahora los disparates del surf-park y el reciclaje premiado. La desaparición de los bosques guipuzcoanos, y la consecuente pérdida de biodiversidad, el uso de eucaliptos, la contaminación de los arroyos marinos, la sobreexplotación de la naturaleza, la mafia de los vertederos...

En fin, el blanqueo verde es la contradicción pública entre la acumulación ilimitada de riqueza y un planeta limitado. Los grupos ecologistas de Gipuzkoa denunciamos que en la celebración de este día las autoridades políticas, instituciones y empresas aprovechan para limpiarse sus manos y quitarse de responsabilidades.

La conciencia ecologista y la movilización son imprescindibles para responder al capitalismo verde y llevar a cabo alternativas reales ante la emergencia climática. Iluminemos la dirección a favor de una transición ecológica y social desde lo pequeño al mundo entero. ¡Que no nos engañen! ¡No al greenwashing!

 
Sinatzaileak: Larreko Mahaia, Greenpeace, Eguzki, Errausketaren Aurkako Mugimendua, Gurasos, Fridays For Future, Extinction Rebelion, Satorralaia, Naturkon, Antikapitalistak Euskal Herria, Ekologistak Martxan Gipuzkoa, Landarlan Ingurumen Elkartea, ELA, LAB, Steilas.

Eukaliptoa baino, baso-politika da arazoa

 

Gipuzkoako Aldundiak atera berri ditu “basoak zaindu, hobetu eta ugaritzeko diru laguntzak”. Urtero onartzen duten Foru Aginduak erakusten du euren baso-politika: alegia, zer nola ulertzen duten basogintzaren kudeaketa. Diru-laguntza publiko horiek dira politika hori gauzatzeko bide edo tresna; basogintza, hein handi batean, guztion diruarekin kudeatzen baita.

Berriki, Mendiak eta Natura Inguruneko Zuzendaria den Arantxa Ariztimuñok agerraldi batean esana da, eukaliptoari mugak jarriko dizkiotela. Pozarren hartu ditugu hitz horiek, behingoan, eurek sustatuko monolaborantzan oinarritutako baso-kudeaketa intentsiboaren ondorioak ulertu dituztelakoan. Bere hitzetan, “Gipuzkoaren erliebea menditsua denez eta euria sarri egiten duenez, lurraldea "higaduraren aurrean bereziki zaurgarria" da, eta basoak "ahultasun horren aurrean babes nagusia" dira.

Eukalipto-landaketek ingurumen-arrisku handia eragiten dutela frogatu da, baina, eukaliptoa Aldundiak lehenesten duen monolaborantza-ereduan landatzen den espezietako bat besterik ez da; oraingoz, Gipuzkoan estaldura txikiena duena. Askoz ere landaketa-sail handiagoak hartzen dituzte koniferoek, pinuek. Hauen kudeaketa intentsiboak ere higadura handia eragiten du lurzoruan eta horri aurre egiteko inolako intentziorik ez du erakutsi, beste behin, Aldundiak. Eukalipto-landaketak ez dituzte diruz lagunduko eta eukalipto-sailen mozketak denboran atzeratuko omen dituzte. Baina, monolaborantza sustatzen jarraituko dute, basoen kaltetan.

Izan ere, Foru Agindu honen izenean bertan dago okerra. Testuan, diru-laguntzak baso eta baso azalerentzat direla zehazten da; gaztelaniaz: para los bosques y superficies forestales. Aldundiarentzat zuhaitz-azalera guztiak dira baso-azalerak, nahiz eta Gipuzkoan zuhaitz-azalera gehienak egurra ekoizteko zuhaitz-landaketak diren, hauen aldeko apustu argia egin dutelako. Administrazioak gizartean nahasmena eragiten jarraitzen du, guztion diruarekin gutxi batzuen interesen aldeko politika bideratzeko. Landaketa intentsiboak nahi dituzte, ez basoak.

Ez da inor harrituko bada, Ariztimuñok esandakoak ezin direla aintzat hartu diogunean: "basoek gizarteari eskaintzen dizkion aktiboak babesten laguntzeko" asmoa dutela, “paisaia, ingurumena, bioaniztasuna, baliabide berriztagarriak edo naturaz gozatzea, lurraldearen baso kulturatik abiatuta". Oraindik zalantzan dagoenak, begiratu besterik ez ditu argitaratu berri dituzten diru-laguntzen zehaztasunak: iazkoekin alderatuta, baso-ekosistemak egokitzeko gaitasunera edota natur hondamendiek eta zorigaitzek eragindako kalteak konpontzera bideratutako laguntzak desagertu egin dira, eta berariaz, natur kontserbazioari dagozkionak erdira murriztu. Basoen berreskurapena ez dago euren helburuetan.

Iaztik hona, herriz herri ari dira bozkatzen eukaliptoaren kontrako udal mozioak. Aldundiak gure mendien natur kontserbazioarekiko zein bioaniztasunaren zaintza eta berreskurapenarekiko erakutsi duen abandonua ikusita, Udaletara eta baserritar zein gainerako lur-jabeengana zuzentzea beste biderik ez dugu ikusten. Honetan ere, Aldundiak oztopoak jarri ditu: izan ere, udalei baso-lurrak erosteko diru-laguntzak kendu zaizkie. Dirudienez, Aldundiak ez du beste administraziorik nahi beretzat nahi duen esparruan, nahiz eta Udalek landa-eremua kudeatzeko eskumenak aitortuak dituzten, legez. Gizartean sortzen ari den eztabaidarekin baino, ez dugu aldatuko Aldundiaren baso-politika suntsitzailea.

Ariztimuñok agerraldian aipatutakoa zuzena da: "Baso politika eraginkor batek epe laburrera baino, etorkizuneko erabakiak hartzea behar du”, baina ostean esandakoa sinestea nahi badu, “lurraldeko basoen aktiboak kontserbatzea da xedea, baso kudeaketa jasangarrian sakonduz", errotik aldatu beharko du bere sailetik bideratzen duen baso-politika.

 

Abandonatutako basoen gezurra

Inork esango luke Amazoniako oihana abandonatutako basoa dela? Edo Costa Rica eta Borneoko babestutako eremuak abandonatuta daudela? Pagoeta eta Aiako Harria abandonatutako basoak dituztelako izendatu ditugu parke naturalak? Eremu horietan guztietan baso naturala dago, edo baso naturala ari da berreskuratzen.

Horixe ari zaigu bada esaten Gipuzkoako Aldundia: Gipuzkoan naturalizazio-prozesuan dauden eremuak abandonatutako eremuak direla. Gurean basoa baita berezko ekosistema, eta, gizakiaren esku-hartzerik gabe, baso bihurtzeko joera du gure lurraldeak. Naturalizatzea, berezkoa duen izaera hartzea, abandonatzea da gure Aldundiaren esanetan, egurraren ekoizpenerako ez den basoak ez duelako, antza, inolako baliorik.

 

Aldundiak ez du basorik nahi, egurrera bideratutako zuhaitz-landaketak nahi ditu. Ezin daiteke ikuspegi produktibistagorik izan, ezin daiteke norbere lurraldearekiko ikuspegi suntsitzaileagorik erakutsi. Gure aberria, gure hizkuntza eta gure kultura aldarrikatzen dituztenek, ez dituzte gure basoak nahi, ez dute gurean berezkoa den bioaniztasuna maite. “Zenbaitek basoa zeharkatzen duenean sua egiteko egurra baino ez du ikusten”, idatzi zuen Lev Tolstoi idazleak. Ez zuen arrazoirik falta.

Zuhaitz-landaketak ez dira basoak. Inguru naturalaren ustiapena helburu duen jarduera guztiek bezala, egurgintzak ere eragin kaltegarriak ditu, eta, gurean bezala modu industrialean gauzatzen denean, monolaborantzaren bidez eta makinaria astunekin, lurzoruaren emankortasuna bera kaltetzen da eta bizitzarako sistema oro arriskuan jartzen.

Inoiz baino gehiago, behar ditugu baso naturalak, berezkoak. Klima aldaketa atarian daukagu, pandemia honek erakutsi bezala, aurreikusi ezin ditugun hondamendi biologiko eta ekologikoak bizitzera kondenatuta gaude, bioaniztasunaren eta ondare naturalaren planeta mailako galera saihesten ez badugu. Beraz, ongi etorriak bitez abandonatutako baso horiek.

Jabe pribatuen eskuetan daude naturalizatzen ari diren eremu horiek, Aldundiak dioenez, abandonatuta daudenak. Gizarteari jabe horiei eskerrak ematea dagokigu, etekin ekonomikoa lortzeari uko egin diotelako. Administrazioak gizarte osoarentzat onuragarria den gertaera hori saritu beharko luke: jabegoari lotutako zergak kenduta, eremu horiek eskaintzen dizkiguten ekosistema-zerbitzuengatik ordainduta.

Jabego publikoa duten eremuei dagokienez, azkar baino lehen abandonatu beharko lituzkete Udalek eta Aldundiek naturalizazio-prozesuan ez dauden lur horiek. Egurra ez da gaur aberastasuna gizartearentzat. Baso naturalak, suteei, lehorteei… oro har hondamendi naturalei aurre egiteko aukera eskainiko diguten balio ekologiko handiko eremuak behar ditugu eta Aldundiak ‘abandonu’ deitzen dion hori da horretarako bidea.

Administrazioari eskatzen diogu, bada, bila ditzala abandonua saritzeko moduak, bideratu dezala herritarron dirua, egurraren etekinei uko egin dietenei basoak berreskuratzean guztiontzat mesedegarri izango diren ekosistema-zerbitzuak (aire eta garbiak, kalitatezko paisaia, elikagaiak, bioaniztasuna …) saritzera.

Baina, egur ekoizpena bada haien hautua, jakin badakigu monolaborantzan oinarritutako egurgintza-eredu intentsiboa ez dela bateragarria bioaniztasunaren eta natur ondarearen kontserbazioarekin. Ustiapen-eredu honetan oinarritutako ekonomia zirkularra edo bioekonomia ez dira klima aldaketari edo krisi ekologiko globalari aurre egiteko aukerak. Horregatik, administrazioari eskatzen diogu diru-laguntzak ingurumen-kalteak kontuan izango dituen egurgintza-eredu jasangarria sustatzeko baliatu ditzala.

La mentira del bosque abandonado

¿Es la Amazonía un bosque abandonado? ¿Hemos convertido Aiako Harria o Pagoeta en Parques Naturales por su estado de abandono? Allí tenemos bosques naturales o en proceso de recuperación.

Eso es lo que nos quiere vender la Diputación, que los terrenos en proceso de naturalización son bosques abandonados. El bosque es el ecosistema que ocuparía la mayor parte del territorio y a él tiende de manera natural sin nuestra acción.

“Abandonemos” cuanto antes los montes y terrenos públicos que no estén ya en proceso de naturalización. En una situación de emergencia climática y con una imparable pérdida de biodiversidad, estamos condenados al desastre ecológico. Bienvenidos sean los bosques y sistemas naturales, imprescindibles para evitar ese desastre.

A la Administración le pedimos vehementemente que abandone su visión productivista, tan destructiva, y que busque premiar ese “abandono” (el bosque autóctono). Que el dinero de todos vaya a los que buscan recuperar nuestros bosques en vez de a los que únicamente buscan la rentabilidad de la madera.

Aralarko pistak eta abeltzaintza-eredua

Harrabotsa astindu da berriro, Enirio-Aralarko herrietan, auzibidean dagoen Saltarrirako pista dela eta. Gaia ez da berria: 2016. urtean Gipuzkoako Foru Aldundiak, Enirio-Aralar mankomunitatearen onespenarekin, Intzentsao eta Goroskintxu artean pista berria eraiki zuenetik etengabea da gatazka. Epaileak Eguzki eta Landarlan talde ekologistek jarritako salaketa behin behinean artxibatu duelako, altxa dira pista horren aldeko ahotsak, baina auzia ez da bukatu, eta auzi honen jatorrian dagoen gatazka are gutxiago.

Pista hori auzi-bidean jartzeko arrazoia ingurumen-eragina da. EAJko hainbat kargudunek plazaratu berri dituzten iritzietan, ekologistak seinalatzen gaituzte kaletar ez-jakinak eta ganaduzaleen etsaiak garelakoan. Horietako alkate ohi batek Ezken Abertzalearen morroi bezala ere irudikatu gaitu, alderdi politiko horren doinuari jarraiki egiten dugulakoan dantza. Komeniko zaie errealitatea desitxuratzea eta bistakoa da ahalegina. Euren desira eta nahiak argi erakutsi dituzte, ordea, Enirio-Aralar mankomunitateak deitutako bileretan. Mahai horretara biltzen diren abeltzainen ustezko ordezkariek Aralar euren mesedetara kudeatuko duten arduradun politikoak nahi dituzte. Mahai horretara biltzen diren EAJ alderdi politikoaren ordezkariek, berriz, ez dute nahi Aralarko larreen erabilera arautuko duen legedirik, eta are gutxiago, onartuta daudenak kontrolatuko dituenik.

Hortxe dago kontua, Aralarko larreen kudeaketa noren edo zeren faboretan egiten den. Ekologista eta natur kontserbazionisten eskaera argia da: oinarri zientifikoak dituen kudeaketa-eredua legez arautu eta administrazioaren baliabideekin zaintzea da eskatzen duguna. Kudeaketa-eredu horren helburu nagusiak hauxe izan behar du: parke naturala izanik, bertako ondare naturala (besteak beste, larreen kalitate ekologikoa) zaindu edota berreskuratzea.

Pisten auziaren jatorrian abeltzaintza-eredua dago. Abeltzaintza-ereduari erreparatu behar zaio Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Mankomunitatea osatzen duten hainbat Udal ordezkariek gai honekiko duten jarrera ulertzeko. Ez da gainerako eremu publikoekiko ezberdina, osagarria baizik: larreak interes pribatuaren mesedetan, ingurumen-kalteak neurtu gabe eta bestelako erabilerarik planteatu ere egin gabeko kudeatzea lehenesten dute. Natur kontserbazioarekiko erabateko mespretxua erakusten dute, ahalik eta azienda gehienak bazkatzea helburu izanda, larreen kudeaketa abere horien jabeen eskumena izatea eskatzen dute, berena bakarrik.

Aldundiak eta ordezkari horiek ez dute entzun ere egin nahi Aralar Parke Naturala izanda, onura publikoa lehenetsi behar dela: alegia, abeltzainen interesen aurretik larre horien balio ekologikoa jarri behar dela, horrek duelako interes publikoa. Aralarko larreen gaurko egoera abereei zor diegu hein handi batean, eta larreak interes komunitarioko habitatak izan daitezke, baldin eta erantzukizunez kudeatzen badira. Egun ez da halakorik bermatzen eta, arduradun batzuei dagokienez, horretarako asmorik ere ez diegu antzematen.

Gero eta abelburu gehiago dago Aralarren. Artzainak eta abeltzain profesionalak gutxitzen ari diren garaian, aisialdiko abeltzaintza ari da gailentzen goi larreetan. Abeltzaintza-eredu honek, baina, herriaren eta mendiaren arteko distantzia txikitzeko azpiegiturak eskatzen ditu, batetik bestera azkar eta eroso ibiltzeko baldintzak, ingurumen-kalte gero eta handiagoak.

Mendiko artzaintzak eragozpenak ditu, baserrietako erosotasunik ez baita izaten han goian. Horregatik eskatzen zaizkio administrazioari konpentsazio-neurriak eta zilegi da neurri horiek betetzea. Baina ez bioaniztasunaren eta ondare naturalaren kaltetan.

Administrazioak interes kontrajarri hauetan ondare naturalaren defentsa lehenetsi beharko luke, ardura eta betebehar hori emana zaio eta betetzea eskatzen diogu.

Pistas y modelo ganadero en Aralar

De nuevo se ha levantado revuelo en los pueblos de Enirio-Aralar por la pista a Saltarri que está en vía judicial. El tema no es nuevo: el conflicto es constante desde que en 2016 la Diputación de Gipuzkoa, con la aprobación de la Mancomunidad de Enirio-Aralar, construyera la nueva pista entre Intzentsao y Goroskintxu. Las voces a favor de esta pista se han levantado porque se ha archivado provisionalmente la denuncia interpuesta por los grupos ecologistas Eguzki y Landarlan, pero la cuestión no ha concluido y mucho menos el conflicto originario de dicha cuestión.
 

La causa de la puesta en cuestión de esta pista es su impacto ambiental. En las recientes opiniones que han lanzado algunos cargos del PNV, dicen que los ecologistas somos urbanitas, ignorantes y enemigos de los ganaderos. Así uno de ellos, exalcalde, nos ha representado también como esclavos de la Izquierda Abertzale, en la creencia de que bailamos al son de dicha tendencia política. Les convendrá distorsionar la realidad y el esfuerzo es evidente. Sus deseos han sido claros en las reuniones convocadas por la Mancomunidad de Enirio-Aralar. Los presuntos representantes de los ganaderos que se reúnen en esa mesa quieren que Aralar sea gestionado a su favor. Por su parte, los representantes del partido político PNV que se reúnen en esta mesa no quieren una legislación que regule el uso de los pastos de Aralar, y mucho menos que controle los ya aprobados.

El quid de la cuestión, es en favor de qué o de quién se gestionan los pastos de Aralar. La demanda de ecologistas y conservacionistas de la naturaleza es clara: lo que pedimos es regular legalmente un modelo de gestión con bases científicas y cuidarlo con los recursos de la administración. El objetivo principal de este modelo de gestión debe ser la conservación y/o recuperación del patrimonio natural del Parque Natural, incluyendo la calidad ecológica de los pastos.

El conflicto de las pistas tiene su origen en el modelo de ganadería. Hay que tener en cuenta el modelo ganadero para entender la actitud de la Diputación de Gipuzkoa y de varios representantes de la Mancomunidad en relación a este tema. No difiere del referente a otros espacios públicos, sino que es complementario: priorizan la gestión de pastos en beneficio del interés privado, sin medir el impacto ambiental y sin plantear otro uso. Muestran un absoluto desprecio por la conservación de la naturaleza, con el fin de alimentar al mayor número posible de ganado, exigiendo que la gestión de los pastos sea competencia exclusiva de sus propietarios.

La Diputación y dichos representantes no quieren escuchar que siendo Aralar un Parque Natural hay que priorizar la utilidad pública, es decir, supeditar los intereses de los ganaderos al valor ecológico de estos pastos, que es el interés público. La situación actual de los pastos de Aralar se debe en gran medida a los animales y los pastos pueden ser hábitats de interés comunitario si se gestionan de forma responsable. En la actualidad no se garantiza y, por parte de algunos, no se aprecia ninguna intención.
En Aralar cada vez hay más cabezas de ganado. En tiempos de disminución de pastores y ganaderos profesionales, la ganadería recreativa está aumentando en los pastos de montaña. Este modelo ganadero, sin embargo, exige infraestructuras para reducir la distancia entre el pueblo y el monte, condiciones para un desplazamiento rápido y cómodo y cada vez mayores impactos ambientales.

El pastoreo de montaña tiene dificultades ya que no tienen allí arriba el confort de los caseríos. Es por ello que se exigen a la administración medidas compensatorias y es legítimo el cumplirlas. Pero no en detrimento de la biodiversidad y del patrimonio natural.

La Administración debería primar la defensa del patrimonio natural ante estos intereses contrapuestos, se le ha dado esa responsabilidad y se le exige su cumplimiento.

 

Euskadiko biodibertsitatea, gero eta okerrago!!

Naturaren kontserbazioa eta biodibertsitatea giza jarduerekin bateragarri egiteak inoiz baino ahalegin handiagoa eskatzen du. Dagoeneko garapen jasangarrirako aukerarik gabe gelditu gara, krisi ekologiko globalean murgilduta, klima aldaketaren mehatxu larriaren aurrean, eta horrela gizateriaren etorkizunari arduraz begiratzen dioten ekonomialariak deshazkundearen beharraz hitz egiten ari zaizkigu: epe ertain eta luzera ezin dugu etorkizunik irudikatu, trantsizio sozio-ekologikoaren bidetik ez bada.

Oso urruti dago agertoki hau, agintean dauden EAJ-PSE alderdi politikoek administrazioetatik sustatzen eta gauzatzen dituzten politiketatik. Etengabeko hazkuntzan oinarri, natur ingurunearen ustiaketa mugagabea defendatzen eta gauzatzen jarraitzen dute han eta hemen, nola barnealdean hala kostaldean. Gero eta eskala handiagoko txikizioa eragiten duten proiektuak defendatzeaz gain, (AHT, Donostiako metroa, Gipuzkoako erraustegia, eguzki eta haize energia eskuratzeko makrozentralak, autopista elektrikoak…), biodibertsitateari eragiten zaizkion eraso larrien aurrean entzungor egiten dute, babestuta dauden espezieen ehiza eta arrantza baimenduz, edota hauen komertzializazioa kontrolatzeari uko eginez (angulak, usapala…).

Gure ustetan, bide honetan marra gorriak gainditu dituzte alderdi hauek. Batetik, zientzialarien gomendioak arbuiatuz ari dira kudeatzen ingurune naturalak, giza jarduerak ingurune naturalean dituen eraginei muzin eginez. Gipuzkoa eta Bizkaian pinuen gaitzekin eta eukalipto-landaketekin sortutako liskarrak dira honen guztiaren adibide. Bestetik, euren interesen defentsan herritarrek administrazioaren aurrean eragiteko ahalmena gutxitzeko EAEko oinarri instituzionalak ahultzeko prest daudela erakutsi dute, Gipuzkoako errauskailuaren kasuan SOS Gurasoak auzi-bidetatik baztertzeko egin duten ahalegina kasu. Bukatzeko, baliabide publikoak interes pribatuen esku jartzeko baliatzen duten euren gobernantza eredu ez demokratikoari eusteko, herritarren arteko liskarrak sortuz instituzioak kaltetzen ari dira, Enirio-Aralar mankomunitateari egiten ari zaizkien erasoak kasu. Eta zer esan Zaldibarko ingurumen-hondamendiaren aurrean erakutsi duten lotsagabekeriari buruz! Ezin da onartu.

Ikusi berri dugu Euskadi Natura 2000 ikus-entzunezko zoragarria. Irudiak ederrak dira, baina mezua propaganda hutsa da. Eusko Jaurlaritzak ez dauka politika, plangintza eta bide lerro argirik EAEn dauzkagun ingurune naturalak babesteko eta bioaniztasuna berreskuratzeko. Aldundiek ez dute Natura 2000 sarea kudeatzeko intentziorik. Propagandarako eta autoengainurako balio lezake horrelako irudietan dirua xahutzeak, agian inor naturara hurbiltzeko ere bai. Baina, gure herria txikiegia da irudi horien atzean dagoen errealitatea ezkutatzeko. Ia guztiz eraldatutako paisaia da gurea, kalitate ekologiko eta osasun-kalitate gero eta eskasagoko ingurunea, basa-bizitzari irauteko baldintzak ozta-ozta eskaintzen dizkiona, eta gure osasuna eta ongizatea kaltetzen dituena. Propagandarekin ezkutatzeko errealitate gordinegia.

La biodiversidad en Euskadi ¡¡de mal en peor!!

Compatibilizar la conservación de la naturaleza y la biodiversidad con las actividades humanas supone un esfuerzo mayor que nunca. Ya nos hemos quedado sin oportunidades para el desarrollo sostenible, inmersos en una crisis ecológica global, ante la grave amenaza del cambio climático y los economistas que miran responsablemente el futuro de la humanidad nos están hablando de la necesidad de un decrecimiento: a medio y largo plazo no podemos imaginar un futuro si no es la transición socio-ecológica. Este escenario está muy lejos de las políticas impulsadas y llevadas a cabo por los partidos políticos PNV-PSE al frente de las administraciones. Basándose en el crecimiento continuo, siguen defendiendo y ejecutando la explotación ilimitada del medio natural, tanto en tierra como en la costa. Además de defender proyectos que generan destrucción a una mayor escala (TAV, Metro de Donostia, Incineradora de Gipuzkoa, Macrocentrales de Energía Solar y Eólica, Autopistas Eléctricas…), hacen oídos sordos ante las graves agresiones a la biodiversidad, autorizando la caza y la pesca de especies protegidas o rechazando el control de su comercialización (angulas, tórtola, becada…). Creemos que estos partidos políticos han superado las líneas rojas en este camino. Por un lado, la gestión del medio natural se está llevando a cabo rechazando las recomendaciones de la comunidad científica y menospreciando los efectos de la actividad humana sobre el medio natural. Un ejemplo de ello son los enfrentamientos surgidos en torno a las enfermedades de los pinos y plantaciones de eucaliptos en Gipuzkoa y Bizkaia. Por otro lado, han demostrado su disposición a socavar las bases institucionales de la CAPV con tal de reducir la capacidad de influencia de la ciudadanía ante la administración en defensa de sus intereses, como en el caso de la incineradora de Gipuzkoa, en el que se han esforzado en marginar a SOS Gurasos del proceso judicial. Por último, para mantener su modelo de gobernanza no democrática que utiliza los recursos públicos para ponerlos a disposición de los intereses privados, están perjudicando a las instituciones a través de la generación de conflictos entre la ciudadanía, como son sus ataques a la Mancomunidad de Enirio-Aralar. ¡Y qué decir de la desvergüenza que han demostrado ante el desastre de Zaldibar! Inaceptable. Acabamos de ver el maravilloso audiovisual Euskadi Natura 2000. Las imágenes son bellas, pero el mensaje es mera propaganda. El Gobierno Vasco no dispone de política, planificación ni línea de actuación clara para la protección de los espacios naturales y la recuperación de la biodiversidad existentes en la CAPV. Las Diputaciones no tienen intención de gestionar la red Natura 2000. El despilfarro de dinero en este tipo de campañas puede servir para la propaganda y el autoengaño, incluso para acercar a alguien a la naturaleza. Pero nuestro pueblo es demasiado pequeño como para ocultar la realidad que hay detrás de esas imágenes. Se trata de un paisaje casi totalmente alterado, un entorno de calidad ecológica y sanitaria cada vez menores, que ofrece a la vida salvaje condiciones críticas de subsistencia y que perjudica nuestra salud y bienestar. Una realidad demasiado cruda como para ocultarla con propaganda.

Parke Naturalen Patronatuak bildu dira

 

Urte zaharreko kanpaiak jotzear zirela, korrika eta presaka, deitu zituen Gipuzkoako Foru Aldundiak lau Parke Naturaletako osoko bilkura telematikoak. Aurreko urtean azalpenik eman gabe kale egin ostean, jakinminez eta beti bezain prestu bertaratu ginen naturazaleen ordezkari garenok, udalerrietako, lehen sektoreko hainbat arlotako eta unibertsitateko ordezkariekin batera, Aldundiko arduradunen gidaritzapean. Bizi izan genuena sinetsi ezinik atera ginen bilkuretatik.
 
Gure Natura Kontserbatzeko Legeak dioenez, Patronatuak Parke Naturalen parte-hartze organoak dira eta, beren zereginen artean, Parkeen urteko aurrekontuak eta kudeaketa programak onartzea daude. Aldundiak azaldu beharko liguke ea nola demontre bete ahalko ditugun eskumen horiek, urtea bukatzera doanean deitzen bagaitu edo deitzea ahazten bazaio.
 
Beste hamaika zeregin ere aitortzen dizkie Patronatuei aipaturiko Legeak, denak natura babesteko ekimenak sustatu edo kontrolatzeko, guzti guztiak alferrikakoak, arduradunek legea betetzeko inongo intentziorik erakusten ez duten bitartean.
 
Are lotsagarriagoa da 'Herritarrek Parte Hartzeko Zuzendaritza Nagusian” urtero ia 3 milioi gastatzen dizkigun administrazio batean horrela ibili beharra, eta “Gobernantza irekia eta kolaboratiboa gobernuen eta gizarte zibilaren arteko harreman eta lankidetza forma berrietan oinarritzen dela” enpatxurik gabe predikatzen digun gure Aldundi honetan, Patronatuak Naturaren administrazioan parte-hartze organo ofizial bakarrak izanda!
 
Eta bileren edukiari buruz, zer esan; Parkeko ustezko zuzendariek irakurri zizkiguten azken bi urteetako txostenetan garbi utzi ziguten Parke Naturalak ez dituztela natura babesteko kudeatzen, alderantziz, ekimen publikoek espazio hauetako erabiltzaileek ahalik eta etekin gehien ateratzea beste helbururik ez dutela. Badakigu dena ez dela dirutan neurtu behar, baina, gabe ere, ezin dela miraririk egin. Ba Patronatuek onartu ezin izan zituzten aurrekontuen bi heren abeltzaintzarako azpiegituretan edota erabilera publikoaren kudeaketan joan zela jakinarazi ziguten, eta ia beste herena pertsonal gastuan. Kasurik onenean, ikerketarako % 3a baino ez zen bideratu. Natur Parkeen lehen helburua “Parkearen eremuan dauden ekosistemak babestu, artatu eta lehengo egoerara itzularaztea” bada ere, Aldundiak uko egin dio helburu honi, biodibertsitatearen berreskurapena ez da Aldundiaren lehentasuna.
 
Eta egoera honetaz larrituta egin genizkien galderei, erantzun ere ez! Ez florarik, ez faunarik, ez habitatik, ez ekosistemarik, ez paisaiarik, ez klima larrialdirik ez natura-ondarerik aipatu gure agintariei. Alperrik ari dira Europar Batasunean Itun Berdeak sinatzen. Aldundiko Landa Garapeneko zuzendaritzakoei ez zaie buruan sartzen naturaren babesean eta berreskurapenean inbertitzea beharrezkoa dela ekonomiaren susperraldirako; ezta COVID-19 krisiak erakutsi bezala, ingurune osasuntsua izatea inoiz baino beharrezkoa bihurtu zaigunean. Ez dute ulertu nahi biodibertsitatea berreskuratu ezean, natur ondarea ez ezik, horrelako krisiei aurre egiteko aukerak galduko ditugula.
 
Europako itunetan jaso bezala, ea nork esaten dien natura garrantzitsua dela ongizate fisiko eta mentalerako, bai eta gure gizarteak aldaketa globalari, osasunerako mehatxuei eta hondamendiei aurre egiteko gaitasuna duela. Edo natura gure bizitzan presente egotea behar dugula. Gure Kontinentean natura babesteko gero eta saio eder eta sakonagoak egiten ari diren honetan, agian gu gabiltza oker europarrak garela pentsatzean.

Tras las reuniones los Patronatos de Parques Naturales de Gipuzkoa

 

A punto de oír las campanadas de fin de año, la Diputación Foral se apresuró a convocar los plenos (telemáticos), de los cuatro Parques Naturales de Gipuzkoa. Tras un ejercicio en blanco, en el que ni siquiera se convocaron, los defensores de la naturaleza acudimos bien dispuestos, acompañados por representantes municipales, de diferentes sectores que aprovechan los recursos naturales o de la universidad, liderados por los responsables de la Diputación. De todas y cada una de las sesiones salimos sin poder dar crédito a lo que habíamos vivido.
 
La Ley vasca de Conservación de la Naturaleza explica que los Patronatos son los órganos de participación de los Parques Naturales y que, entre sus funciones, está la de aprobar los presupuestos y programas de gestión anuales en cada uno de los Parques. Aún estamos esperando a que la Diputación nos explique cómo demonios van a ejercer esas funciones si ni siquiera reúne los Patronatos o lo hace al finalizar el año.
 
La Ley citada reconoce a los Patronatos otras muchas funciones, en general de fomento o de control para la conservación de la naturaleza, pero en Gipuzkoa no las pueden ejercer porque los responsables forales no muestran ni la más mínima intención de que los Patronatos puedan funcionar.
 
Esta actitud se nos antoja más lamentable en una administración que cuenta con una "Dirección General de Participación Ciudadana" y un presupuesto de casi 3 millones anuales, que nos revela que "la gobernanza abierta y colaborativa se basa en nuevas formas de relación y colaboración entre los gobiernos y la sociedad civil", pero resulta ser la misma que desprecia los Patronatos, ¡únicos órganos oficiales de participación para la conservación de la naturaleza!
 
Y qué decir del contenido de las reuniones, los informes de actividades que nos leyeron los supuestos directores de los Parques dejaron bien claro que la gestión de los Parques Naturales en Gipuzkoa no buscan proteger la naturaleza, al contrario, los medios públicos se utilizan para asegurar que los distintos usuarios puedan sacar el máximo provecho de los recursos naturales. Nos gusta decir que no todo se arregla con dinero, pero sin él resulta difícil hacer milagros. Y los gastos que no pudieron aprobar los Patronatos nos mostraron que las dos terceras partes se van en infraestructuras ganaderas o para el uso público y el resto, en gastos de personal. En el mejor de los casos, la investigación se llevó un 3 % del total. Que entre las normas de los Parques Naturales el primero de los objetivos sea el de "proteger, atender y devolver a la situación anterior los ecosistemas existentes en el ámbito del parque" no cuenta, por lo visto, para la Diputación.
 
¡Y es que ni siquiera respondieron a las preguntas que les hicimos! Ni flora, ni fauna, ni hábitats, ni ecosistemas, ni paisaje, ni emergencia climática ni patrimonio natural, nada de esto existe para nuestras autoridades. En vano firman Pactos Verdes los dirigentes en la Unión Europea, que ni se molesten en explicarnos que la inversión en protección y restauración de la naturaleza es indispensable para la recuperación económica; ni cuando, como ha demostrado la crisis COVID-19, parezca más necesario que nunca tener un entorno sano. No quieren escuchar que si no recuperamos la biodiversidad, no sólo perderemos patrimonio natural, sino oportunidades valiosas para hacer frente a este tipo de crisis.

A ver quién les dice que los tratados europeos afirman que la naturaleza es importante para el bienestar físico y mental, así como que nuestra sociedad tiene capacidad para afrontar el cambio global, las amenazas para la salud y los desastres. O que necesitamos que la naturaleza esté presente en nuestra vida. Ahora que nuestro Continente se moviliza cada vez más y mejor para proteger la naturaleza, hemos empezado a sospechar que, a lo mejor, somos nosotros los equivocados al pensar que somos europeos.